Het Luntersche Buurtbosch
Het Luntersche Buurtbosch ligt aan de oostkant van Lunteren ten zuiden van de Boslaan.
De naam Lunteren zou afgeleid kunnen zijn van luna altare. Een altaar gewijd aan Diana, koningin van de jacht, dat in de Romeinse tijd in deze omgeving zou hebben gestaan.
Het Lunterse Buurtbosch is pas in de loop van de 19e eeuw ontstaan. In 1890 werden bij notariële akte de buurtgronden onder de 315 rechthebbenden verdeeld. Notaris J.H.Th.W van de Ham bood aan de kleine stukjes grond te kopen van degenen die zo'n stukje woeste grond hadden toebedeeld gekregen. De mensen hadden liever geld dan een woest stukje land en verkochten het. De heer Van de Ham kreeg zo 130 ha woeste grond in zijn bezit. Het ging hem niet zo zeer om het geld, maar liet het ontginnen en beheer van de gronden ten goede komen aan de bevolking. Het ontsluiten, ontginnen en beplanten van het gebied leverde veel werkgelegenheid op.
Met behulp van een groot aantal mannen en jongens werd een bos aangelegd met paden en lanen, die samen de vorm kregen van een tak met bladeren. Op de kaart en bij het wandelen over de kromme paadjes is dit nog te herkennen. Het patroon van bospaden is een groen rijksmonument.
Ongeveer in het midden van het bos ligt de Galgenberg. In vroeger tijden een plek waar recht werd gesproken. De Koepel, een rijksmonument, staat bovenop de Galgenberg. Toen het bos nog jong was had men vanaf deze berg een schitterend uitzicht. De bomen werden steeds groter ende toren groeide in fasen mee met de omringende bomen. De Koepel werd telkens hoger.
Vanaf De Koepel hebben bezoekers een prachtig uitzicht. Bij helder weer is zelfs de Domtoren in Utrecht te zien. De Koepel is een afdeling van het museum Lunteren en biedt ruimte aan tentoonstellingen van culurele en historische aard.
Links van de Koepel staat een monument ter nagedachtenis aan Jacob Groeneveld, bestuurder van de stichting Het Luntersche Buurtbos.
Niet ver van de Koepel, 2100 meter, is het middelpunt van Nederland. Het bord heet u welkom op de Goudsberg, middelpunt van Nederland. Op het bord worden ook 5 wandelroutes aangegeven, elk met een eigen kleur.
In het meest westelijke deel van het bos staat de Van-de-Ham-bank, die daar in 1914 door de burgerij is geplaatst uit erkentelijkheid voor de stichter van het Lunterse Buurtboch. In de hei die er vroeger was, was een kolk waarin de schapen werden gewassen. Een te verwoede schoonmaak had tot gevokg dat de leembodem van de kolk kapotgestoken werd en al het water verdween.
Het bos is een aangelegd bos. Er komen een groot aantal verschillende boomsoorten en struiken voor, waarvan er verschillende niet zo bekend zijn. We komen alle bekende soorten loofbomen tegen (waaronder mooie rode beuken) en een groot aantal soorten coniferen.
Ir. H.L. Dinger, een neeft van de bekende notaris was zo onder de indruk van de schoonheid van de vele soorten coniferen, dat hij in 1934 besloot een tuin met coniferen uit alle werelddelen in te planten en zo ontstond het Pinetum aan de Boslaan en naast en achter hotel de Lunterse Boer. In het Lunterse Buurtbosch komen we o.a. tegen: de Japanse larix (omhoogstaande takken) en de Europese larix (hangende takken), de Weymouthden, de Kaukasiche spar en een prachtige blauwe spar.
Over het algemeen kom je weinig zoogdieren tegen (te hoge recreatiedruk). Konijnen, eekhoorns en ('s avonds) een enkele vleermuis laten zich wel zien. Vogels die er voor komen zijn: vinken, mezen, goudhaantje, matkop en goudvink, groene- zwarte en bonte specht, boomklever en de tortelduif. In het Buurtbosch en omringende gebied (oa. Goudsberg, Wekeromse zand)) zijn een aantal met kleur gemarkeerde routes. Informatie over dit gebied en de wandelroutes is te vinden op www.middelpuntvannederland.nl
Infobord bij de Koepel met wandelroutes rond het middelpunt van Nederland
