Wandelen door Bonhoeffers gedachtegoed
Dietrich Bonhoeffer was een van de weinige Duitse theologen die zich al in 1933 tegen de nazi's verzette. Daardoor werd hij vanaf het eerste uur een van de belangrijkste personen binnen de Bekennende Kirche, een beweging binnen de kerk in Duitsland die zich kritisch opstelde tegenover de nazi's. Op Hervormingsdag in 1932 preekte Bonhoeffer in de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche. Hij verweet de Duitse kerk, die Hitler massaal zou volgen, een gelaten houding. Als Hitler in 1933 aan de macht komt waarschuwt hij zijn toehoorders dat een leider die zich tot idool van zijn aanhangers maakt, een verleider wordt.
Dit jaar is het 80 jaar geleden dat de Duitse protestantse theoloog Dietrich Bonhoeffer door de nazi's in concentratiekamp Flossenbürg werd geëxecuteerd. Het leven van deze verzetsman speelde zich grotendeels af in Berlijn.
Natuurlijk kun je met een georganiseerde reis meegaan om de plaatsen die aan Bonhoeffer herinneren te bezoeken. Maar je kunt ook op eigen gelegenheid op zoek gaan naar de locaties waar Bonhoeffer woonde, studeerde, doceerde en preekte.
De gids Wandelen door Bonhoeffers gedachtegoed van Arthur Alderliesten is daarbij een uitstekende leidraad. De locaties zijn in twee dagen te bezoeken. De routes zijn bereikbaar met het openbaar vervoer (S-bahn). De gids biedt niet alleen een routebeschrijving met wandelkaartjes, maar brengt ook het leven en werk van Bonhoeffer en degenen die met hem verbonden waren dichterbij.
Vroeger was de kerk een plek waar keizer Wilhelm I werd herdacht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de kerk zwaar beschadigd en bleef alleen de ruïne van de klokkentoren overeind staan. Na de oorlog werd het restant van de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche een herdenkingsteken op de Kurfürstendamm, een monument voor de vrede. Naast de toren werd een nieuwe kerk gebouwd. Twee keer per dag wordt er een dienst gehouden.
De routebeschrijving in de gids maakt gebruik van S-Bahnstations met korte wandelingen. Wij hebben deze wandelingen zoveel mogelijk aaneengeregen. Daarbij kom je ook langs andere bezienswaardigheden in Berlijn. Van deze lange routes is het GPX bestand en de routebeschrijving te downloaden bij de betreffende wandeldag. Vergeet niet de gids mee te nemen voor de achtergrondinformatie.
