De westkust van Tholen heeft het zwaar te verduren gehad in de strijd tegen het water. Vanaf de 14e eeuw teisterden stormvloeden de kust, waarvan de Watersnoodramp in 1953 nog steeds in het collectieve geheugen staat gegrift. Maar ook de mens zelf veroorzaakte overstromingen, bijvoorbeeld door moernering. De inwoners van Moggershil groeven veen af voor turf- en zoutwinning en ondermijnden zo hun eigen land. In 1944 zetten de Duitsers het grootste deel van Tholen onder water. Op deze etappe is nog op veel plaatsen de eeuwigdurende strijd tegen het water te zien. Eerst staan we stil bij de Hervormde Kerk in Stavenisse. Op de toren staat een gedenksteen en een markering van de waterstand van 1953. Door de Voorstraat lopen we naar de haven die tot in het dorp reikt. Het had niet veel gescheeld of de haven was in het kader van de Deltawerken afgedamd. Dankzij het hevig verzet van de bevolking mocht de haven open blijven. Een keersluis in de mond van het havenkanaal beschermt nu het dorp Stavenisse bij hoogwater. Vanaf hier volgen we voor een groot deel het Oosterscheldepad langs het water. Ter hoogte van het verdronken dorp Moggershil verlaten we de dijk en lopen de Rijkebuurtweg in. Vóór 1953 was hier een gehucht met een drietal boerderijen en wat huizen dat Rijkebuurt werd genoemd. Alles verdween door de Watersnoodramp. In de polder worden we getrakteerd op kleurrijke bloemenvelden. Veel boeren zijn overgegaan op de tulpenteelt en het kweken van bloemzaad. Na de laatste kassen bereiken we over een tussendoorweggetje Sint Annaland.
Start: Stavenisse, bushalte Poststraat
Einde: Sint Annaland, bushalte Dorpsweg
Parkeren: In de straten rond de Hervormde Kerk Afstand: 11 km.
Horeca: 't Packhuys, Stoofdijk 13, 4696 PK Stavenisse Diverse in Sint-Annaland
Loop naar de ingang van de kerk en ga met de rug naar de deur RA, Voorstraat. Waar een weg van links komt, RD langs het voormalige raadhuis De Stove.
Kijkpunt 1: Stavenisse
Van de zeven dorpen op Tholen heeft Stavenisse de grootste waterworsteling gehad. Het begon al in 1509 toen Stavenisse nog een eiland was. Tijdens de beruchte Cosmas- en Damianusvloed wordt het eiland overspoeld en verdwijnt ook het dorpje ‘Stevenisse’ van de kaart. Pas 90 jaar later wordt het gebied weer ingepolderd en het nieuwe dorp Stavenisse gesticht. In 1715 en 1808 zijn er opnieuw overstromingen en in 1944 wordt het grootste deel van Tholen door de Duitsers onder water gezet. Tijdens de Watersnoodramp wordt Stavenisse zwaar getroffen. In de dijk ontstaat een gat van 1800 meter. In een paar minuten tijd stroomt het water met grote golven de polder in. Een gevelsteen aan de kerkmuur laat zien hoe hoog het water heeft gestaan.
Na de eerste coupure in de dijk links aanhouden, Spuihaven. Voor het water om het terras heen en de dijk weer op. Eerste weg LA, Veerweg. Aan het eind, bij de haveningang, RA. Na een vierkant gebouwtje het fietspad langs de dijk blijven volgen. Op splitsing links aanhouden langs het water. De dijk maakt bij een picknickbank een slinger. Hierna verlaat je de dijk naar rechts. Bovenop de dijk staat een informatiebord over het verdronken dorp Moggershil.
Kijkpunt 2: Moggershil
‘Ons kan niets gebeuren’, denken de inwoners van Moggershil. Ze wanen zich veilig achter de dijk. En ze hebben een sterke stenen kerk op een heuvel gebouwd zodat ze in geval van nood een vluchtplaats hebben. Ondanks het verbod van Karel V gaan ze stug door met het afgraven van het veen voor de turf- en zoutwinning. Met dit zogenaamde darinkdelven en de daaruit vloeiende handel werd veel geld verdiend. Helaas dolf men ook zijn eigen ondergang. Het dorp Moggershil werd pas in 1488 voor het eerst vermeld. Eerder bestond al het eilandje Moggershil dat in 1419 werd ingepolderd en aan Tholen toegevoegd. Alle stormvloeden die Zeeland in de 16e eeuw teisterden, gingen ook over Moggershil heen. Bij de Allerheiligenvloed in 1570 ging het definitief mis. Door het turfsteken was de dijk aan beide zijden verzwakt. De mensen moesten vluchten en het dorp verdween in de golven.
Vanaf het infobord de dijk af en RD langs wit/rode afsluitboom, Rijkebuurtweg. Na een woning LA. De weg buigt naar links. Eerste weg RA, Tolweg. Je komt uit bij een voorrangsweg. Steek deze over, ga RA en gelijk weer LA, Annavosdijk (Westweg). Eerste weg LA, Staartweg. De weg gaat over in de Bredenvlietsedijk. Op kruising met voorrangsweg RD langs bloemenvelden en een kassencomplex. Na de laatste kas RA door het klaphek. Je loopt Sint Annaland in en passeert de Bethelkerk en de molen. Op kruising met de Bierensstraat RA naar de bushaltes. Wil je verder met etappe 5? Ga dan op de kruising met de Bierensstraat LA.
