OP ZOEK NAAR VERDWENEN DORPEN
21. Orisant, Soecke en Vliete
Noord-Beveland zoals we het nu kennen bestaat pas sinds 1598. Er is ook een ouder Noord-Beveland geweest. Dat is op “quade Saterdach” 5 november 1530 tijdens de St. Felixvloed volledig verdronken. Noord-Beveland bleef zo’n 70 jaar een drijvend eiland.
In 1598 is men begonnen het eiland opnieuw te bedijken. Nieuwe polders en dorpen ontstonden volgens een modern patroon: strakke kavels, rechte dijken en voorstraatdorpen. Niet alle verdronken dorpen werden herbouwd en ook niet altijd op dezelfde plek.
We maken een lengtewandeling van Colijnsplaat naar Wissenkerke. Eerst even een uitstapje naar het Monument voor Verdronken Dorpen. Daarna zigzaggen we afwisselend binnendijks en buitendijks langs de Oosterschelde. We komen langs de plekken waar het eiland Orisant en de dorpen Soecke en Vliete hebben gelegen. Ondertussen genieten we van vogelrijke inlagen.
Afstand: 13 km.
Startpunt: Dorpskerk, Havelaarstraat 30 4486BC Colijnsplaat
Eindpunt: Wissenkerke, bushalte Voorstraat
OV: Buurtbus 593 halte Havelaarstraat Colijnsplaat (maandag t/m vrijdag).
Looproute vanaf halte Havelaarstraat: Volg vanaf de bushalte de aflopende huisnummers tot de kerk.
Terug naar Colijnsplaat: Bus 31 richting Goes. Overstappen in Kortgene, Hoofdstraat op Buurtbus 593 richting Kats (maandag t/m vrijdag).
Parkeren: In de Voorstraat of op het parkeerterrein bij de Oude Haven
Routebeschrijving
Loop vanaf de kerk de Voorstraat in. Aan het eind RD langs het monument “Houen jongens”. Steek het plein over naar de dijk en ga met de trap omhoog.
Op de dijk RA. Waar het fietspad naar beneden gaat RD over het voetpad op de dijk naar het monument voor de Verdronken Dorpen in Zeeland.
Kijkpunt 1 Monument Verdronken dorpen
Je ziet hem al van verre staan: de ruim 7 meter hoge stalen toren op de Oosterscheldedijk. Dit indrukwekkende monument herinnert aan de Zeeuwse dorpen die tussen het jaar 900 en 1700 in de golven zijn verdwenen. De vorm van het monument verwijst naar de kerktorens van de verdronken dorpen. Vaak stak na een overstroming alleen de spits van de toren nog boven het water uit. Driemaal per dag, om 11.34, 14.04 en 15.30 uur, klinkt er een geluidscompositie uit de toeters. Het geluid van aanzwellende storm, opkomend water en klokgelui neemt je mee naar de watersnoden in de jaren 1134, 1404 en 1530. Op de traptreden van het monument naar het water staan de namen van 117 verdronken dorpen. Monument voor de Verdronken Dorpen - Zeeuwse Ankers
Keer terug over het fietspad. Bij de splitsing is een infopunt over de verdronken dorpen. Houdt rechts aan langs het rood-witte hek. Vóór de jachthaven LA en langs de visafslag RD tot de replica van de tempel Nehalennia. Ga vóór de tempel met de trap de dijk op en RA. Steek de asfaltweg over, ga tussen de meerpalen door en direct RA over een smal pad op de dijk. Je loopt langs een Muraltmuurtje dat vroeger diende als dijkversterking. Buig mee naar rechts tot de asfaltweg. Steek deze over en vervolg het pad over de dijk. Bij Strand Orisant verlaat je de dijk aan de rechterkant en ga je verder over het fietspad. Je komt langs een info- en rustpunt van Nationaal Park Oosterschelde. Ter hoogte van dit rustpunt lag in de Oosterschelde het eiland Orisant.
Kijkpunt 2 Orisant
Ten noorden van Noord-Beveland lag rond het jaar 1300 in de Oosterschelde een zandplaat met de naam Worighesant (Orisant). In de loop der eeuwen werd de zandplaat door afgezet slib steeds hoger en droger en lieten herders er hun schapen grazen. Na de inpoldering van Noord-Beveland gaven Filips-Willem en Maria van Nassau in 1602 opdracht om ook dit drooggevallen stukje land te bedijken en geschikt te maken voor landbouw. Met de opbrengst van het boerenland zouden de kosten van het inpolderingsproject kunnen worden vergoed. Met man en macht werd geprobeerd een bestaan op te bouwen. Er werd zelfs een dorpje gebouwd waar een schout en enkele tientallen mensen woonden. Helaas was de inpoldering geen succes. Tegenslag op tegenslag volgden elkaar op. De pest brak uit en de dijken braken of stortten in door ondermijning. Steeds opnieuw moesten er landinwaarts nieuwe dijken worden aangelegd. Het was vechten tegen de bierkaai. Kostbare landbouwgrond ging verloren en brachten niets meer op. Hongersnood volgde. Uiteindelijk gaven de hardwerkende pioniers de moed op en vluchtten weg. In 1639 werd Orisant definitief verlaten en teruggegeven aan de zee.
Ga RD over het fietspad tot een vogelkijkhut. Voorbij de vogelkijkhut schuin rechts door breed houten hek loop je binnendijks door het natuurgebied Wanteskuup. Je komt langs het vogeleiland Soecke. De naam verwijst naar het middeleeuwse dorp Soecke of Hoeke dat hier zou hebben gelegen.
Tijdens het broedseizoen van 15 maart tot 15 juli is dit gebied niet toegankelijk.
Ga in die periode bij de vogelkijkhut LA en kort daarna RA over de verkeersdijk. Deze maakt een bocht naar links. Eerste weg RA, De Verlaetweg. Na de waterplas RA, Emelissedijk tot het rustpunt Oesterput. Hier ben je weer op de route.
Kijkpunt 3 Soecke
In natuurgebied de Wanteskuup ligt een merkwaardig eiland. Aan elkaar gekoppelde pvc buizen, bedekt met worteldoek en tonnen schelpen, vormen een broedplaats voor talrijke vogels. Het eiland beschermt niet alleen de vogels, maar ook de daaronder gelegen resten van het in 1530 verdronken dorp Soecke, Hoeke of ’s-Gravenhoeke. Bij het indijken van ondergelopen land werden in 1866 bouwresten en skeletten aangetroffen. Later kwamen door de werking van eb en vloed resten van een kerkhof en fundamenten van een kapel of misschien wel van een kasteel naar boven. In de toekomst zal meer archeologisch onderzoek plaatsvinden. Tot die tijd houden vogels de wacht.
Het pad gaat na het vogeleiland omhoog. Ga door of klim over het metalen hek en loop verder over het open-asfaltpad. Je loopt langs een gebied met slikken en schorren. Na nog een metalen hek met overstapje kom je uit bij een oud landbouwhaventje en het info- en rustpunt Oesterput. Hier vandaan ga je langs de wit/rode afsluitboom weer binnendijks langs de vogelrijke ’s-Gravenhoekinlaag met broedeilandjes. Verlaat de inlaag langs een wit/rood hek en ga verder RD over de asfaltweg. Even voor de Zuiddijk rechts de trap op en af over de dijk. Voor het strandje LA en bij splitsing over het rechter fietspad buitendijks. Bij fietsknooppunt 13 met recht voor je een rustpunt het water blijven volgen. Na het dijkwachtershuisje links met de trappen de dijk over en RD over de asfaltweg. Je komt uit bij rustpunt De Keihoogte. Vroeger lag hier het dorpje Vliete.
Kijkpunt 4 Vliete
Boerderij Keihoogte dankt zijn naam aan de vele bakstenen en kloostermoppen die hier in 1959 bij grondwerkzaamheden werden gevonden. Later kwamen in de directe omgeving ook middeleeuws aardewerk en botresten tevoorschijn. Tot halverwege de 14e eeuw lag hier het dorp Vliete. Er stond een kapel gewijd aan St. Catharina. De bewoners leefden van de haringvisserij. In 1352 brak de dijk door en is het plaatsje overspoeld.