Een kanaal met een verhaal. Het verhaal van de Tjonger brengt ons terug in de tijd waarin metersdikke ijskappen het noorden van Nederland bedekten. Toen het klimaat warmer werd en de gletsjers zich terugtrokken zocht het smeltwater zijn weg vanuit het hoogveengebied naar de lagere delen om tenslotte uit te monden in de delta van de latere Zuiderzee.
Zo vond de Tjonger haar oorsprong, ergens in het onherbergzame veengebied tussen Oosterwolde en Haule. Begonnen als een aarzelend stroompje groeide het uit tot een laaglandbeek, die zich in talloze bochten door het landschap slingerde. De stroom zat vol ondieptes en doorwaadbare plaatsen, maar kon ook zo maar veranderen in een woeste rivier.
Voor een betere afwatering en de aan- en afvoer van goederen werd de Tjonger eind 19e eeuw bij Oosterwolde recht getrokken tot een kanaal. Na 35 km. mag de Tjonger weer kronkelen en krijgt bij Slijkenburg het riviertje de Linde als metgezel. Voor de aanleg van de Noordoostpolder stroomden de Tjonger en de Linde bij Kuinre samen uit in de Zuiderzee. Nu vinden ze in de sluis van Kuinre een abrupt einde. Lopend langs de Tjonger gaat het verhaal verder.
In drie etappes maken we een lengtewandeling van Oosterwolde naar Oudeschoot. Langs rietrijke oevers en met bos begroeide wallen. Door beekdalen, over heidevelden en door langgerekte bospercelen. Onderweg passeren we een archeologisch monument, stuwen en sluizen. We steken de taalgrens over en vinden in Oldeberkoop en Mildam vriendelijke pleisterplaatsen. Een kanon en voormalige schans herinneren aan de tijd dat de Tjonger deel uitmaakte van de Friese Waterlinie.
